Koronawirus czyli Sars-CoV-2 – pandemia wirusa

Koronawirus (Coronavirus) – inaczej Sars-CoV-2 – czyli co warto wiedzieć o wirusie, który wywołuje chorobę COVID-19.

Koronawirus – od jakiegoś czasu postrach znacznej części społeczeństwa. Jakkolwiek profil naszej działalności jest całkowicie odmienny od tego, co jest tematem niniejszego opracowania, to jednak leży nam na sercu zdrowie Nas wszystkich. Z tego też względu podjęliśmy decyzję o napisaniu tego artykułu, którego antybohaterem jest koronawirus. Ufamy, że zawarte w nim informacje będą pomocne, a być może wielu pomogą uniknąć zakażenia. Życzymy Państwu zdrowia, ewentualnie wyzdrowienia, jeśli mieli Państwo nieprzyjemność styczności z tym paskudztwem.

Staraliśmy się, by artykuł został napisany w odniesieniu do przemyślanego schematu, w ramach którego staraliśmy się pogrupować odpowiednie informacje. Na początku znajdą Państwo podsumowanie najważniejszych informacji, następnie bardziej wnikliwie zagłębiamy się w tematykę koronawirusa. W tym miejscu pragniemy Państwa prosić o wyrozumiałość, ale też rozwagę i… szacunek wobec koronawirusa. Tak, szacunek, nawet jeśli brzmi to nieprawdopodobnie. Głównie dlatego, że negatywny bohater niniejszego opracowania, to wirus wcześniej nieznany. Prosimy więc o elastyczność i bycie świadomym tego, że sytuacja może się dynamicznie zmieniać/rozwijać, a informacje tu podane mogą się deaktualizować. M.in. z wyżej wymienionych względów, to znaczy przede wszystkim dlatego, że (ten konkretny) koronawirus był człowiekowi nieznany.

Do rzeczy, to znaczy do koronawirus ‘owych konkretów.

Zacznijmy od tego, że są 3 główne warunki, które mogą przesądzać o ryzyku zarażenia  koronawirusem. 

1. W ciągu ostatnich 14-15 dni przebywałaś/eś na obszarze objętym koronawirusem (np. Chiny, Włochy, Iran, Korea Pd, ale też Niemcy, Francja, UK), ewentualnie miałaś/eś styczność z osobą zarażoną. Polska na dzień dzisiejszy (15.03.2020) nie jest w tak znacznym stopniu (jak ww. państwa) dotknięta koronawirusem.
2. Masz podwyższoną temperaturę, tzn. gorączkę.
3. Obserwujesz u siebie kaszel i odczuwasz duszności.

a teraz – wstępnie podsumowując ->

1. Bądź rozważny i ostrożny. Zdrowy rozsądek to podstawa. Jak być rozważnym i ostrożnym – poniżej.

2. Jeśli obawiasz się, że jesteś chory – zadzwoń na bezpłatną infolinię NFZ, dostępną pod numerem –  800 190 590. Jeśli kaszlesz, staraj się zakrywać nos i usta i kaszleć w zgięcie łokcia.

3. Jeśli tylko możesz – #zostańwdomu

jeśli jednak musisz wyjść z domu ->

4. Unikaj dużych skupisk ludzkich (kościoły, kluby, markety [tak, markety, jeśli musisz zrobić zakupy postaraj się odwiedzić mały lokalny sklep], uczelnie, galerie handlowe, kina, przedszkola, szkoły, kina, konferencje, etc). Jeśli jesteś wśród ludzi, staraj się zachować dystans – co najmniej 1 metr odległości od człowieka znajdującego się w pobliżu Ciebie. Pamiętaj, że czas pandemii koronawirusa nie powinien być wykorzystywany do intensyfikowania kontaktów towarzyskich. Przeciwnie – powinniśmy unikać skupisk ludzi i jak najwięcej czasu spędzać w domu.

5. Dbaj o higienę – myj ręce (minimum 30 sekund, instruktaż jak to zrobić znajdziesz poniżej), zmieniaj garderobę i pierz ją odpowiednio często. Szczególnie jeśli byłeś narażony na ekspozycję na koronawirusa. Staraj się nie dotykać twarzy (oczy, nos, usta). Jeśli masz okazję – dezynfekuj ręce, ale też przedmioty, z którymi Twoje dłonie/twarz mają styczność na co dzień. Najlepszy będzie środek na bazie alkoholu 60-70%. Przykład – wiedziałaś/eś, że na telefonie jest średnio 5 razy więcej drobnoustrojów niż na desce sedesowej? Nie płać gotówką, staraj się płacić zbliżeniowo. Zapomnij na chwilę o podawaniu dłoni na powitanie. Gdy coś kupujesz online, zamiast wybierać kuriera, wybierz paczkomat. Wiedziałeś, że paczkę możesz odebrać nie dotykając klawiatury, otwierając skrytkę paczkomatu Inpost z poziomu aplikacji w telefonie?

6. Patrz punkt 3 – jeśli możesz – #zostańwdomu. Jeśli jest taka konieczność poddaj się kwarantannie (powinna trwać minimum 14 dni). To okres, w którym nie będziesz narażał innych (w przypadku bezobjawowej koronawirusowej infekcji lub też w trakcie inkubacji koronawirusa). Ponadto – co bardzo ważne – to zyskanie na czasie – służba zdrowia musi mieć szansę, by pomóc wszystkim potrzebującym. Jest ryzyko, że zachoruje wielu z nas, ważne jest jednak to, by te ewentualne zachorowania rozłożyły się w czasie. Właśnie po to, by służba zdrowia miała szansę pomóc wszystkim, którzy będą tego potrzebować. Myśląc o sobie, myśl o innych i na odwrót.

bądź racjonalny, rozważny i miej… szacunek wobec koronawirusa ->

7. Nie panikuj i zachowaj spokój. Boimy się tego wirusa przede wszystkim dlatego, że jest nowy i nieznany. Pamiętajmy, że najbardziej narażeni są ludzie starsi. Pamiętajmy też o tym, że wirus inkubuje (rozwija się/namnaża się) dość długo (+/- 4-15 dni), dlatego bądźmy cały czas czujni.

8. Wzmacniaj odporność – poczytaj o tym i poszukaj w internecie. Doceń czosnek, miód, swojską cebulę, wreszcie cytrynę, imbir, żurawinę, chrzan, oregano i inne naturalne “antybiotyki”. Zapytaj mamę, babcię, tatę. Rób wszystko co możesz, by wesprzeć swój organizm w potencjalnej walce z chorobą. Z głową oczywiście. Nie idź do marketu po suplement diety. Generalnie zadbaj o to by:

• wysypiać się
• jeść dobrze i zdrowo
• być aktywnym fizycznie (póki co nie na osiedlowej siłowni, zamiast tego poćwicz w domu z youtuber’ami albo pospaceruj po lesie lub innym odludziu)
• unikać stresu i nie wpadać w panikę.

9. Dbaj o higienę informacyjną. Staraj się nie czytać bzdur typu “wirus ginie w temperaturze 26 stopni” i nie czerpać “wiedzy” z wątpliwych źródeł. Pamiętasz chyba o tym, że temperatura Twojego (zdrowego) ciała to 36,6 stopnia, prawda? Wsłuchuj się w wypowiedzi mądrych i odpowiedzialnych ludzi i wyciągaj wnioski. Bądź krytyczny i roztropny i nie poddawaj się czarom-marom. Myśl. Koronawirus to patogen, wirus. Nie stan umysłu.

10. Nie bój się swojej niepewności i niewiedzy. Koronawirus to przecież swoista nowość. Bądź dla siebie wyrozumiała/y i daj sobie czas, vide punkt 9.

No dobrze, teraz ważne informacje, bardziej szczegółowo o koronawirusie ->

1. SEZONOWOŚĆ A KORONAWIRUS.

Wielu z nas przywykło do tego, że infekcje z którymi się wszyscy borykamy, są sezonowe, tzn. występują głównie w okresie, kiedy jest chłodniej. Na dzień dzisiejszy nie wiadomo czy koronawirus jest patogenem “sezonowym”. Jest co prawda bardzo podobny do grypy, która atakuje głównie sezonowo, jednakże koronawirus to nowo odkryty wirus, zatem nie ma póki co miarodajnych danych statystycznych. Konkluzja – zachowajmy ostrożność, nawet wtedy gdy będzie znacznie cieplej, znaczy wiosną i latem.

2. KTO JEST BARDZIEJ NARAŻONY NA KORONAWIRUSA? DZIECI CZY SENIORZY?

Słyszymy często w mediach, od lekarzy, farmaceutów, czy od samych naukowców, że najbardziej narażonymi na choroby są Dzieci i Seniorzy. Koronawirus wydaje się być zatem nietypowym przypadkiem. Można postawić hipotezę, że Dzieci są zdecydowanie mniej narażone na powikłania, niż Seniorzy. Nie do końca wiadomo dlaczego tak jest. Naukowcy przypuszczają, że wynika to z nierozwiniętego jeszcze u dzieci – w takim stopniu jak u dorosłych, systemu immunologicznego, co paradoksalnie – może okazać się korzystne. Dzieci nie mają jeszcze tak bogatej “pamięci immunologicznej” (tzn. doświadczenia organizmu w walce z chorobami/infekcjami). Może to skutkować tym, że system obronny organizmu dziecka nie reaguje aż tak gwałtownie, jak w przypadku osób starszych. Gwałtownie – co oznacza, że organizm starszych ludzi – poza tym, że atakuje koronawirusa, atakuje również własne zdrowe tkanki i komórki, które mają równocześnie gorsze zdolności naprawczo-reprodukcyjne.

Ponadto – ludzie starsi, poza tym, że mają bogatą “kartotekę immunologiczną”, są często obciążeni innymi schorzeniami, które dodatkowo obniżają odporność. W przypadku koronawirusa (dane z Chin) są to najczęściej nadciśnienie, cukrzyca, choroby serca. To wszystko wpływa negatywnie na odporność i często skutkuje wtórnymi zakażeniami bakteryjnymi, które mogą dodatkowo pogarszać sytuację tej grupy chorych. Tytułem uzupełnienia warto dodać, że istotna może być większa zdolność odradzania się odpowiednich komórek u dzieci, związanych głównie z układem oddechowym, bo ten układ jest najbardziej narażony na negatywne skutki działania koronawirusa. Gdybyś miał/a ochotę poczytać o tym mechanizmie, informacje znajdziesz w tym artykule. Mechanizm działania koronawirusa, z uwzględnieniem tego jak atakuje on nasze organizmy opisano też tutaj.

3. JEŚLI CHCESZ POMÓC DZIADKOM, STARSZYM LUDZIOM…

zachęć ich do pozostania w domu i wyjaśnij dlaczego nie powinni opuszczać domu, czy mieszkania. Możesz pomóc z zakupami, uzyskaniem e-recepty, wykupieniem leków. Włącz w razie potrzeby transmisję mszy, ewentualnie inny program religijny. Jeśli starsze osoby mają wnuki albo mają kontakt z dziećmi lub młodzieżą – wyjaśnij im, że te kontakty powinny być wstrzymane albo co najmniej ograniczone. Jak napisaliśmy powyżej – dzieci mogą przechodzić infekcję bezobjawowo, a w tym czasie zarażać – m.in. starsze osoby, które są szczególnie zagrożone.

4. OKRES INKUBACJI CZYLI CZAS WYLĘGANIA KORONAWIRUSA.

Zaczniemy od tego, że to właśnie Dzieci (i młodzież) mogą przechodzić infekcję koronawirusem najłagodniej. Zdarza się, że bezobjawowo lub też objawy są tak skąpe, że rodzic może nie zdawać sobie sprawy z tego, że dziecko staje się nieświadomym transmiterem (zarażającym nosicielem) koronawirusa. W tym miejscu należy stanowczo podkreślić, że to właśnie dzieci, choć trudno w to uwierzyć, mogą stanowić największe zagrożenie dla swoich… dziadków. Okres inkubacji koronawirusa, to jest czas w którym namnaża się on (początkowo bezobjawowo) w organizmie człowieka wynosi wg naukowców od kilku do nawet kilkunastu dni. W przypadku grypy jest to 1-5 dni. W tym czasie zarażony człowiek może nie mieć żadnych objawów, ale może zarażać. To dlatego tak ważna jest kwarantanna, o której przeczytają Państwo w dalszej części artykułu. Nie wspominając o higienie i zdrowym rozsądku.

5. MYŚLĘ, ŻE MOGĘ BYĆ CHORY Z POWODU KORONAWIRUSA, CO ROBIĆ?

W tym miejscu pozostaje zaapelować o zdrowy rozsądek i rozwagę, to na początek. Zatem nie panikuj.

Następnie – należy skontaktować się z bezpłatną infolinią NFZ dotyczącą koronawirusa, pod numerem 800 190 590. W trakcie rozmowy warto zapytać o e-zwolnienie (popularne L4) i e-receptę – w mediach pojawiła się informacja, że można takie e-dokumenty uzyskać podczas rozmowy telefonicznej.

#zostańwdomu, jeśli czujesz, że możesz być chory, zanim udasz się do szpitala, przychodni, czy gdziekolwiek indziej, najpierw zadzwoń na ww. numer telefonu, tam uzyskasz konieczne informacje i wskazówki. Pamiętaj, że będąc chorym stanowisz zagrożenie dla innych, których możesz zarazić. Zanim wyjdziesz z domu, postaraj się nawiązać kontakt z odpowiednimi służbami. Unikaj kontaktu z bliskimi, szczególnie z osobami starszymi.

Możesz też skontaktować się z innymi odpowiednimi służbami publicznymi/instytucjami, ewentualnie zasięgnąć informacji na ich stronach (unikaj niepewnych źródeł);

a. Ministerstwo Zdrowia

b. Główny Inspektor Sanitarny (GIS)

c.  Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)

d. na tej stronie znajdą Państwo m.in. aktualne dane liczbowe nt. liczby zarażonych

e. strona władz lokalnych/lokalnego SANEPIDu

6. MYCIE RĄK – PONIŻEJ INSTRUKCJA JAK TO ROBIĆ PRAWIDŁOWO

 

7. CZYM I JAK SIĘ (WY)LECZYĆ Z INFEKCJI KORONAWIRUSEM?

Na wstępie trzeba zaznaczyć, że za proces leczenia odpowiadają lekarze i służby medyczne, dlatego raz jeszcze zachęcamy do początkowego kontaktu z bezpłatną infolinią NFZ (800 190 590). Warto, a wręcz należy podkreślić, że infekcje wirusowe nie są leczone antybiotykami. Antybiotyki są przeznaczone przede wszystkim do zwalczania bakterii. Infekcyjne choroby wirusowe (grypa, przeziębienia, etc) leczy się głównie objawowo, tzn. wspierając organizm, który powinien sam sobie poradzić z infekcją. Leki przeciw-wirusowe nie działają na wszystkie wirusy. Na koronawirusa nie ma aktualnie (stan na dzień 15.03.2020) ani leku, ani szczepionki. Prowadzone są jednak intensywne działania i badania, które mogą skutkować stworzeniem lekarstwa, jak również szczepionki. W internecie pojawiły się ostatnio informacje, że niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) mogą nie być odpowiednie dla zainfekowanych koronawirusem. Warto to jednak sprawdzić i skonsultować ze specjalistami. Lekiem pierwszego rzutu może być w takiej sytuacji Paracetamol (acetaminofen), to jest lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, działający wspomagająco. W dniu dzisiejszym (15.03.2020) pojawiła się informacja, że lekiem wspomagającym leczenie infekcji wywołanej koronawirusem, może być lek zawierający chlorochinę. Więcej informacji znajdą Państwo tutaj. 

8. ZAKUPY A KORONAWIRUS – CZY WARTO ROBIĆ ZAPASY?

To zależy. Warto jeśli będzie się to wiązało z rzadszym odwiedzaniem, szczególnie wielkopowierzchniowych marketów, gdzie możesz być bardziej narażony na zarażenie koronawirusem. Jeśli jednak bierzesz pod uwagę ryzyko braku dostępności towarów – nie wydaje się by na chwilę obecną takowe istniało. Powinieneś mieć jednak z tyłu głowy, że może dojść do podobnej sytuacji jak we Włoszech, gdzie koronawirus doprowadził do pełnej kwarantanny i blokady miast/państwa.

Jeśli potrzebujesz zrobić zakupy, warto pomyśleć o tym by zrobić je online a paczkę wysłać do paczkomatu. Jeśli już musisz wyjść do sklepu – pomyśl o małych lokalnych lub osiedlowych sklepikach. Unikaj dużych marketów!

9. KWARANTANNA A KORONAWIRUS.

Jak pokazuje poniższa grafika – kraje/terytoria (Singapur, Hong Kong) które wdrożyły restrykcyjną, przestrzeganą i kontrolowaną kwarantannę, osiągnęły założony cel – koronawirus rozprzestrzenia się dużo wolniej.

O co chodzi z tą kwarantanną? W zasadzie o dwie kwestie – o to by ograniczyć możliwość zarażania przez osoby, które mogą (ale nie muszą) być chore – głównie w czasie bezobjawowej inkubacji koronawirusa, tj. namnażania się go, w czasie kiedy nie daje on jeszcze objawów.  Pamiętajmy, że podobne infekcje (jak np. grypa czy przeziębienia) leczymy na co dzień warunkach domowych.

Innym “zadaniem” kwarantanny – nie bójmy się tego twierdzenia – jest rozłożenie w czasie zachorowań. Przede wszystkim po to, byśmy nie zachorowali wszyscy naraz, i by służba zdrowia – potocznie rzecz ujmując – nie zakorkowała się. Miejmy na uwadze, że najcięższe przypadki będą wymagały leczenia na oddziałach intensywnej terapii, respiratorami wspomagającymi oddychanie, których jest przecież ograniczona ilość. Sprawa ma się podobnie z personelem, bez którego się zwyczajnie nie obejdziemy. Dbajmy więc o zdrowie własne, ale też innych, nie zapominając o zdrowiu lekarzy i personelu medycznego.

10. MASECZKI A KORONAWIRUS.

Co do maseczek i ich używania to zdania są dość podzielone i ciężko zająć jednoznaczne stanowisko. Należy pamiętać o tym, że maseczki warto używać przede wszystkim w dwóch przypadkach. Gdy sami jesteśmy chorzy – by nie zarazić innych oraz w sytuacji gdy przebywamy w towarzystwie zainfekowanej koronawirusem osoby. Co warte podkreślenia – maseczka musi mieć odpowiednie parametry. Tzn. nie może przepuszczać przez swoją powierzchnię mikroskopijnych rozmiarów mikroorganizmów, w tym konkretnym przypadku koronawirusa. Odpowiednim typem maseczki będzie ta, która “posiada symbol” N95 lub FFP3.

Żeby maseczka była skuteczna musi być używana w prawidłowy sposób. Nie wolno zapominać o równoległej higienie i częstym myciu rąk. Niewskazane jest dotykanie maseczki, a jeśli to nastąpi – należy bezwzględnie umyć ręce. Trzeba też pamiętać, że maseczka absorbuje wilgoć z wydychanego powietrza, a przez to – staje się z czasem idealnym rezerwuarem dla drobnoustrojów. Nie wolno zatem używać takiej maseczki zbyt długo, a maseczki jednorazowe powinny być używane tylko raz. Warto śledzić odpowiednie publikacje i zapoznać się z fachowymi instruktażami dotyczącymi używania maseczek, chroniących przed koronawirusem.

11. KOBIETY W CIĄŻY I KARMIENIE PIERSIĄ A KORONAWIRUS.

O karmieniu piersią w dobie pandemii koronawirusa można przeczytać tutaj. Wyszliśmy z założenia, że nie będziemy powielać czegoś, co zostało przez kogoś profesjonalnie opisane.

Jeśli chodzi o kobiety w ciąży, które przeszły infekcję koronawirusem – według dostępnych w internecie informacji – wydaje się, że ciąża nie miała negatywnego wpływu na ich stan w trakcie infekcji. Zarówno kobiet w ciąży, jak i płodów/dzieci. Przypadki z Chin (9 przypadków) zakończone cesarskim cięciem charakteryzowały się brakiem zainfekowania (dziecka) koronawirusem. To dobre wiadomości, należy jednak podchodzić ostrożnie do tych informacji. Równocześnie bezwzględnie dbać o higienę, odpowiednie zachowania, a w konsekwencji o zdrowie swoje, jak i swojego dziecka.

Tytułem podsumowania  – PORADA LEKARZA – wypowiedź Pani Doktor Katarzyny Kożuch-Sajdak:

“W dobie epidemii nowego koronawirusa bardzo proszę każdego z rodziny, przyjaciół i znajomych jako lekarz, matka, ale też jako zwykły człowiek – #zostańwdomu!

Młodzi ludzie i dzieci chorują łagodniej, ale to głównie oni przenoszą wirusa na osoby z grup ryzyka: ludzi 65+, chorych przewlekle itd.
Ciężkie obustronne śródmiąższowe zapalenie płuc z niewydolnością oddechową i ryzyko zgonu w przebiegu COVID-19 dla niektórych stanowi realny scenariusz, dlatego:

• J.eśli potrzebujesz zakupów spożywczych, zrezygnuj z supermarketu, spróbuj zrobić je online lub w osiedlowym sklepie – zostań w domu.
• Je.śli chcesz obejrzeć film, zrezygnuj z kina, włącz Netflix, player, vod – zostań w domu.
• Jeś.li myślisz, że z dzieckiem miło spędzisz czas, zrezygnuj z sali zabaw, basenu, klubokawiarni, wyjmij w domu planszówki, kolejkę, klocki, odpal Świnkę Peppę, Vaianę – zostań w domu.
• Jeśl.i masz zaplanowaną podróż za granicę, przesuń termin, odwołaj, spróbuj odzyskać pieniądze, ale – zostań w domu.
• J.eśli chciałeś odwiedzić dziadków sam albo z dziećmi a jednak nie czujesz się najlepiej – zostań w domu.
• Jeś.li ktoś z Twoich bliskich jest starszy lub chory przewlekle zaproponuj mu pomoc w zakupach i codziennych czynnościach, tak, aby mógł zostać w domu.

• Je.śli potrzebujesz chwili modlitwy, skupienia, zrezygnuj z Mszy w niedzielę, odsłuchaj Papieża z Biblioteki Watykańskiej albo radia czy podcastu, przyjmij Komunię duchową – zostań w domu.

• Jeśl.i miałeś zaplanowane spotkanie towarzyskie w centrum miasta, zrezygnuj z niego na rzecz nowego terminu albo spotkania w domu w małym gronie – zostań w domu.
• J eśli czujesz się chory, masz stan podgorączkowy, gorączkę, kaszel, duszności, zrezygnuj z pracy, skontaktuj się ze swoim lekarzem POZ lub sanepidem i do czasu dalszych decyzji – zostań w domu.
• Jeś.li potrzebujesz ćwiczeń i ruchu, zrezygnuj z wyjścia na siłownię w godzinach szczytu, spróbuj zrobić trening z masą własnego ciała czy jakiś „skalpel” i – zostań w domu.
• J.eśli potrzebujesz nowego swetra czy sukienki, zrezygnuj z odwiedzania galerii handlowych, spróbuj wybrać coś online lub odłóż zakupy na później – zostań w domu.
• Je.śli miałeś jechać na konferencję, iść na koncert, zrezygnuj z tego, jeśli organizator tego nie zrobi – zostań w domu.
• Jeś.li potrzebujesz gdzieś dojechać, zrezygnuj w miarę możliwości z komunikacji miejskiej, pociągu, autobusu, samolotu, wykorzystaj auto.
• Je śli możesz pracować zdalnie – zostań w domu.

Wychodź z domu, kiedy to niezbędne.

Nie panikuj, izolacja sprzyja ograniczaniu rozprzestrzeniania się wirusa.
Odżywiaj się zdrowo, śpij dużo i MYJ RĘCE!”

a na zakończenie – infografika dot. koronawirusa przygotowana przez organy i instytucje państwowe.

 

Dziękujemy za czas poświęcony na lekturę i życzymy Państwu zdrowia.

 

Zespół Prezenty jak Diamenty.